پژوهشی بر عنصر پیرنگ، مدل کنشگران و موقعیت های روایی در پنج روایت از مثنوی

چکیده: روایت شناسی همچون یک علم تلاش دارد تا به الگوهای روایتی روشــنی دست یابــد. بنابر روشهای روایت شناسی، میتوان هر داستان را با توجه به ساختارهای روایی آن تجزیه و تحلیل کرد. مثنوی یکی از بهترین و تاثیر گذارترین آثار شناخته شده در ادبیات فارسی است. شناخت کم و کیف روایت در اثر مولوی می تواند ما را با امکانات و توانایی های بزرگان ادب آشنا کند و زمینه ای برای خلق و ابداع شیوه های جدید فراهم آورد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ایست و سعی بر این دارد نظام روایی داستان های « پادشاه و کنیزک»، «طوطی و بازرگان»، « صیاد و مرغ»، «مرد لاف زن» و «صیاد سبز پوش» از دفترهای ششگانه مثنوی را، بر اساس یافته های ساختارگرایان بررسی کند. در این داستانها، با استفاده از رویکرد نشانه-معناشناسی مکتب پاریس و بر اساس روش روایت شناسی، ژپ لینت ولت، پراپ و گریماس، ابعادی همچون عنصر پیرنگ، مدل کنشگران و موقعیت های روایی، بررسی می گردد. و با بررسی های انجام شده در می یابیم نوع ادبی این داستان ها روایت است. کلیدواژه ها : روایت شناسی، طرح یا پیرنگ، الگوی کنشگران، مثنوی.